En quelli vellhi temps beneizî cant Joeze Crist e San Peire viajavan encaro a travers lou mount, un moulinìe noumà Roc vivìo din lou Queiras.
Al èro pâ ufanoû d'aize coumà liz autri moulinìes sî vëzins perquè al ero paure coumà Job, encaro plû paure quë soun paire diourpauze quë lh'avìo laisà en eritagge uno cabitto toutto pleccho. Qui sap per calo razoun lou boun Diou avìo artirà da el sa man generouzo? Quë souvoellho qu'â fazesse, tout lh'anavo dë travers, dë maniero qu'â së troubavo enfounzà fin â col din lî maloers e din lî crussi. La semblavo daboun quë gî dë chamins mënessan a quee moulin; chaatant, mequè calc rare client së prezentavo aboù un sac dë gran. E pèu, just â moument quë lâ roua aurìan dëgù virâ plû vitte quë jamai, veiquì quë la bialiero s'eibrënavo e l'aigo lhë mancavo d'un colbe comà së lë riou aguesse sëchâ subit.
Ren d'eitrange, alouro, së sa famillho î s'ero jamai arsaziâ, së sa fenno î malatiavo, së sî meinâ î moûtravan lî bras e lâ chamba patanû sou liz estras quë lî crubìan.
Ben quë Roc fousse, coumà la së di, un òmme dëvot, paamens al avìo pâ un'entiero counfianso en Diou, si ben quë, din sa teto, â l'aprouchavo souvent e aigrëment sa deigrasio. E pèu, cant al agachavo lâ meizouns couquetta dë sî vëzins e lâ roua dë sî moulins quë
viroundavan toutta aleggra, un'amaro jalouzìo lh'echapavo lou coer. En qu'lî moumens â pensavo e al arpensavo plû souvent a la maniero dë së tirâ foro dë quello mizero, magaro aboù dë pëchâ ou en vendent soun amo â diau.

Quello primmo liz albri avian verdì ben dë bounouro e lî prâ sentian jò l'erbo nouvello. Joez e Crist e San Peire, en viagent dë la Prouvenso ver la Savoio, î sioun aribâ din quello valaddo. La vënìo dë së fâ nèut cant î së sioûn arestà, las dâ chamin, dënant quee paure moulin qu'avìo lâ roua ferma embâ quë, dë caire, un fialet d'aigo chaìo dë la bialiero din lou toumple dësous.
Il ân tabusà. La pòrto s¡ez embaachâ. Lou Crist al a prià qu'î lhë dounessan a elli, pauri roumeiri afamâ, un pauc dë sino per la charità dâ Boun Diou..
-Coumà poiouqu-ìe voû dounâ da minjâ s'eic paz are quë ma mizero!- al a coumensà a së plannhe lou paure Roc -Npû së sieen cazi empinhâ per uno mënetro dë poûtillha, e së deman nun aurè pitiè dë noû, noû dinareen aboù notra laigrumma.
Lou Crist, en virent soun argart a l'aviroun, â s'ez avizà dë quello mizero dezoulanto e â s'ee counvincù quë quel òmme â dizìo la vërità. Alouro â s'ee chevà la senturo quë lh'avìo fait sa maire, la Madònno, e al a soupatâ dësû la taulo, qu'en un guinch d'oelh î s'ee charjâ dë nourituro surfino, dë vins esquizî, dë grosa lecha dë fougaso e dë tourto.
Lou divin roumeire al a jonth sâ mans, San Peire l'a imità e ensemp il ân armersià lou Paire dâ seèl per tû sî benfais. Pèu lou Crist al a envità Roc a s'asëtâ a taulo aboù sa famillho e a së servî.
Qu'lî maleiroû î së lou sioûn pâ fait dire doua vee. Aprê aguee armersià lî doû roumeiri, il ân coumensà a siina aboù elli. Cant î sioûn iità arsaziâ, e qu'il ân fait lou sinh dë la croû, Joeze a dit:
-Per la charità dâ Boun Diou, foutanoû uno brasâ dë pallho dinz un cantoun dë sòrto quë noû poecchan noû coûjâ e nouz arpauzâ. Nouz aveen marchâ lountemp, noû sieen las e dëman un chamin encaro plû lonc nouz atent.
-Adount vauqu'ìe prenne la pallho- al a bramà Roc aboù lâ mans jountia. -N'eic pâ uno brasâ per eitoupâ moun cubert quë raio cant la plau. Mi, ma fenno e mî meinâ noû durmeen tut su lou plancìe.
Quel òmme â dizìo encaro la vërità: din quello meizoun la lh'ero nianco uno javello dë pallho. Aloura lou Crist â s'ee mai deifait sa senturo e al a soupatâ din l'ait; e veiquì quë dë ren, dë l'air meme, dë fais dë pallho d'aveno ân coumensà a ceire bâ dâ vautin en bëluent coumà d'or e en bruzisent apeno. Lou Crist e San Peire î së sioun coûjâ su quello jaso e î së sioûn cubers aboù sî manteaus.
Lou moulinìe, en veient queen, al ee restà embëlësà. Aa sabìo pâ s'al ero arvëlhà ou s'â seumavo. Eetent qu'al avìo pâ arcounpisù lou Crist ni San Peire, al a cru d'aguee afâ aboù doû soursies, së pâ calcaren dë peis. Bieen d'idea marìa l'avìan jò aflourà calco vee, e èuro lâ lhë vounvouniavan per le teto en s'agripent a soun amo coumà dë rounza. Alouro lou pee dë l'engouis â lh'a semblà encaro plû penibble e uno jalouzìo plû apro quë jamai l'a raplì en multiplient sa voellho dë pousëdâ. Aa poìo pâ mai deivirâ soun argart dë la senturo quë lou Crist, en së coûgent, al avìo pauzâ dë caire el. Cant al a pensà quë nun lou vëguesse, lou moulinìe â s'ez agrouchà, al a arapà le senturo e â së l'ee fourâ din la chamizo. Al ero tremp dë siour e â tramoulavo coumà uno foellho d'albro. Al avìo pâ mai lou couragge d'agachâ lou Crist din lou vizagge.
San Peire, quë durmìo d'un oelh soulet, â s'ez avizà dë quello roubaddo, ma al a pâ boûjà. Cant lou moulinìe e sa famillho î sioûn iità coûjà, â s'ee baisà su lou Crist e al a sounà a vous baso:
-Meitre!
-Quë lh'a-lò, Peire?- lh'a reipoundù lou Crist dëcò el a vous baso.
-Roc, lou moulinìe, l'ez un òmme paure, ma l'ee pâ un òmme just- â lh'a murmurà Peire a l'aurellho. -Aa t'a roubà la senturo e â së l'ee fourâ din la chamizo.
-Peire, Peire! Creià-tu per daboun quë la së poecce eicoundre calcaren a miz oelhs?
-Ma alouro, coumprennou pâ, Meitre! Perquè, noumpâ dë l'amounestâ, lou leisà-tu din lou pëchà?
-E mi tournou të dire: Peire, Peire! Ee-lo pâ vee qu'un gran, cèut din la pauto, â broelharè dëcò el per pèu fâ soun eipìo? Quë la sìe parelh dëcò per el së, ren quê perquè noû durmeen sous soun cubert, al a voulgù sernî un'arcoumpenso noumpâ qu'eterno?
Lou Crist â s'ee quezà, â s'ee cubert fin su la teto e â s'ez endurmì.
Noumpâ San Peire al a rumià encaro lountemp lâ paròlla dë soun Meitre en agacent din l'eicur dë la chabourno.
Dënant quë lî jaus aguessan finï dë chantâ, e encaro dënant quë la famillho dâ moulinìe s'arvëlhesse, lî doû roumeiri së sioûn lëvâ a catoeli e il ân arpree soun chamin.

Quello neut, le moulinìe al a pâ sarà l'oelh; la senturo dâ Crist lou bruuzavo coumà dë brazo. Fin a quee journ al avìo pëchà de roubaddo mequè din l'intensioun; ma jamai quë sa man, en counouisent la fauto, î së fousse alounjâ per arapâ lou ben dë liz autri. Ma quello nèut â s'ee sentì tourmentà dë mai quë din tû qu'liz ans d'endigenso. Al ez iità sent ou milo vee su lou pounth dë së lëvâ per anâ arbutâ la senturo a sa plaso; paamens al a pâ boûjà, coumà s'â fousse paralizà da uno febleso plû forto qu'el. Tout en soufrent e en suent freit din tou soun cors, al ez aribà a prenne setto desizioun: dë së proucurâ per enchantament so quë la bastesse per pâ laisâ soufrî la fam a sî meinâ e per liz abilhâ coumà la së vento, ren dë mai; e aprê, arjounnhe dë coursio lî doû roumeiri en brament: «Agachà so quë vouz avà eisublià...». Oi òi, al aurìo fai parelh; e al a charchà dë së butâ l'amo en pâ.
Cant lî doû foureities së nen sioûn anâ dë bounouro, lë moulinìe â s'ee lëvà, al a courù a la fënetro, â liz a agachâ embê qu'î s'aloenhavan din l'entreluc dâ matin aboù sî baatons a la man e lî manteaus foutû su l'eipallo. La còtto dâ Crist il ero deifaito e î lhë chaìo arlamâ su lâ chavillha. Lì doû roumeiri, senso së virâ, il ân dispareisù â mei daz albri vers, din l'albo quë moutavo.

Alouro Roc, aboù la man quë tramoulavo, al a sourtì dë sa chamizo la senturo dâ Crist e al a soupatâ dësù la taulo. Fin a quee moument â s'ero sentì granâ dë pau a l'ideo quë la senturo pouguesse perdre, din sâ mans, sa poudenso miraclouzo. Ma veiquì: dënant el la lh'avìo, eiquì a sa dispouzisioun coumà la sino dë la vellho, un dinâ aboundoû e d'un fumet! Basto, a quello visto Roc, pree d'un joi frenetic, al a pousà un bram salvagge coumà s'â fousse deivengù fol.
La famillho, arvëlhâ en sobresaut, il ee restâ un moument a fisâ quel espetacle aboù liz oelhs eiglaiâ. Pèu, senso taatinhâ ni dëmandâ dë dont quello manno il aribesse, i së sioûn butâ a bafâ...
Ma Roc, ebbre, fol dë countenteso, â sentìo pâ fam. Al ee sourtì dënant meizoun e al a soupatà la senturo dësû la bialiero seccho: l'aigo il ez aribâ en gargoulhent, il a sautà su lâ roua qu'ân coumensà a viroundâ a toutto viteso en butent en mouvëment peira e palmens. Al a soupatà encaro la senturo dësû la vio quë mënavo â moulin, e veiquì un carrëtoun quë sauto foro dë dareire lou vir en quialent. Lou carëtounìe, qu'aribavo en sublent e en fazent clacâ soun fouet, â s'ez arestà dënant lou moulin e al a dit: «Eic pourtà moulinâ. Fazà vitte!».
Lou moulinìe al a eisublià tou d'un colbe pâ mequè siz ans dë mizero, ma dëcò soun entensioun dë coure aprê lî doû roumeiri en brament: «Vê so quë vouz avà eisublià...». Uno avidëtà enarsaziabblo î s'ex apouderâ d'el en lh'enturbient l'amo, si ben qu'al aurìo voulgù trasfourmâ lî pales blancs en argent pur a lâ foellha seccha en pèsa d'or per s'enfounzâ dëdins fin â col.


ufanoû = tronfio;
aize = agio, benessere;
diourpauze = buonanima;
roumeire = pellegrino;
guinch d'oelh = batter d'occhio;
javello = manipolo (di paglia o di grano);
bëluâ = scintillare;
bruzî = frusciare;
embëlâsà = imbambolato;
aflourâ = sfiorare;
vounvouniâ = ronzare;
deivirâ = distogliere;
amounestâ = ammonire;
broelhâ = germogliare;
sernî = scegliere;
palment = macina da mulino;
benfait = beneficio.