Da cant lou mount ee mount, lou chasòu e lou pechòu i soun toujourn ezistì. Lou chasòu al a toujourn, a parolla, achapà bien de selvagino e lou pechòu al a toujourn pree de trouitasa grosa e lounja parelh!
Barbou Fransouà l'ero lou chasòu pi en gambo e arnoumà de nutro valaddo, e barbou André l'èro lou pi famoû pechòu que lh' ezistesse dint lâ tree valadda, coumba e coumbalot dei circoundari! Souvent i se troubavan, a la bas'ouro o aprê sino, a l'ostou de "La Plummo niero" dount, ensemp a d'autri amis, la lh'èro toujourn lou patroun, Toumà lou Parizien, que da jouve al èro ità a Parî e peui, cant al avìo agù empree lou metìe e avansà un pauc de picalioun, al èro tournà tout countent a soun paî. Toumà lou Parizien al avìo arlevà l'ostou de "La Plummo niero", â s'ero marià, euiro al a jò tree meinâ grant, e â sau talment fâ, talment tratâ ben la gent que soun ostou al ee cazi toujourn plen.
Aprê sino, ou sabà prou coumà l'ee, souvent un resto un pauc bou la tèto chaudo e lâ discusioun finisan papì. Béou un veire tu que nen bevou decò un mi, e la finìo que, forse de countiâ, bralhâ e tourno countiâ, barbou Fransouà â chapavo le léure grosa coumà d'agnel e barbou André de trouitasa grosa e lounja coumà de balena!
Uno neuit aprê sino, cant tutti èran jò ben chaut (lou chasòu e lou pechòu encâ pi que lh' autri), Toumà, lou patroun de la "Plummo Mero", aprê de lonja e interminabbla discusioun, al aribbo a lî counvince de anâ, lou journ aprê, amount ei lac de la Moutto. Eiquiaut-sû, barbou André aurìo pogù demoutrâ toutto soun esperienso de velh e tant arnoumà pechòu e, dint la zono a l'aviroun, barbou Fransouà aurìo pogù deveuidâ sa cartouciero. Toumà l'òubergista al aurìo pensà ei pan, ei vin e a frigî tout soqque li doû amis î lh'aurìan procurà per fâ, ensemp, un de quelli belli e indimenticabble dinâ amount eiquiant-sû dont la se pò goddre verament l'air boun e uno visto impaiabblo.
Coumà d'acordi, a la matin vitte, noutri tree amis î partan en diresioun dei lac de la Moutto. Barbou Fransouà bou sa carabino a l'eipallo, la cartouciero pieno e, a l'eitaccho, soun emmancabble Labrì. Barbou André bou sa lounjo canno de bamboù, dint la saciero de sa vesto al a cattre scatouletta: dint uno al a de verp, dint l'autro de lengouta, dint la terso de porto-fais e la dariero il ee pleno de chamma de lâ souccha de pin. Toumà lou Parizien al ee lou derìe; da boun òubergista al a uno groso pèlo pendùo a l'eicarsello e, aval p'l'eicino, un sac de mountagno plen: doû fiascou de vin, douâ micasa de pan fournià, un tocas de lart e un boutin de sal: proppi soqque li vai per frigî uno pelâ de trouita ensemp a de perdrî!
Uno journâ de lâ pi bella, magnificcol Un soulelh que, per èse d'auteugn, al ee encâ ben chaut e luminoû. Al ilumino jò toutta lâ pouncha a l' aviroun (un spetacle incoumparabble!) cant lî doû amis encoumensan l'un a pechâ, l'autre a chasâ. Entrementìe, Toumà, bou douâ peira dreìta, se mounto soun fouìe, fai un viret e l'aviroun e
queulh douâ o tree brasâ de rammo e de branchounet ben sec, peui â s' asetto un moumentin a fâ uno pipaddo. Al agaccho barbou André que de temp en temp chanjo bechâ, fai sei o set pâ, paso dareire un rochas e trempo sa bechâ: ren! Tourno chanjâ, trempo sa bechâ, encâ pâ ren... e lou temp paso.
Amount per lî valoun la se sent gnanco pi la vous de barbou Fransouà que demando soun Labrì: de colbe de fuzìe... pâ gî! Toumà, en veient parelh, deveuido sa pippo en la picant plan plan su uno de lâ peira aprestâ per soun fouìe, e peui â s'enchamino tou planout e vai eilai ei founs dei lac dount, cant al èro meinâ e que â venìo larjâ lâ vaccha ensemp a soun pappagrant dioulaie, â sau que l'ee lou post de lâ rana. Â s'eicurso lâ manja e â coumenso a chapâ rana. Barbou André lou vé de leugn, â chanjo coulour e â countuno a chanjâ bechâ. Toumà, dint un pâ ren, â chappo tant de quella rana que li bastan per ramplî, cuccho cuccho, sa groso pèlo! En se servent de soun esperienso de òubergista, dint un pâ ren lâ rana â soun presta per èse pasâ a la pèlo.
Aut sû, a la simmo de quee coumbal que porto ei lac de la Manjo, la se sent doû colbe... Barbou André se sent mal: «Siouc proppi mequé mi -â penso tra el-
siouc proppi mequé mi que chappou pâ ren».
Ma uno pesetto aprê, cant la lh' aribbo barbou Fransouà, tout suà coumà un paur'om e bou un pesioun de plummo de perdrî dint la man, ma bou la casadouro veuido,
barbou André â se counsouleré!
Entrementìe, Toumà lou Parizien al alummo lou fuoc e, bou un stil da cuzinìe de "grand restaurant", al ee en chamin a fâ frigî sâ pelâ de rana que sauticcan d'eisì e d'eilai. Un moument aprê, Toumà, bou uno vous grasiouzo e bou un proufount inquin, al envitto sî doû amis a s'asetâ decaire a soun rudimental fouìe.
L'ee fasile a capî que l'uniqque a èse particoularment countent de la coumpagnio l'ee proppi mequé Toumà, l'òubergista, que sî â lhe jountiavo doû fiascou de vin, douâ micca de pan e lou lart, ma da euiro en arant lâ blagga de loû chasòu e lâ mizura dei pechòu al aurìan peui chanjà!
Per un pòuc de temp, sia barbou Fransouà que barbou André il an countunà a paiâ da béure a soun amis Toumà. Ma un bèl sande aprê sino, cant l'ostou èro ben plen de client, l'òubergista â se ten papì a sentî lâ sparadda dei famoû chasòu e de l'espert pechòu e â countio toutto la storio de quee famoû journ ei lac de Moutto. Ou poià vouz emaginâ soqque barbou Fransouà e barbou André i se soûn pâ sentì quello neuit eiquì: de rizadda que finisìan papì! La semblavo tanta agulha que lh' intressan dint lou queur. La leisoun il a servì, e coumme! De peui d'enlouro barbou Fransouà, tutti lî vee que â se trobavo a l'òstou, â ridimensiounavo sa casadouro e barbou André, toutta lâ trouita que malhavan sa bechâ al èran lounja papì bien pi que soqque realment al èran!