Vèrs la fin dal sècle XVI, Paula de Viguier, foguec la mai bèla mendia de Tolòsa.

Avìa quatorze ans quora, abilhaa da ninfa, dançec per Frances I, rei de França.

Lo rei - se còntia - n’en venguec amorós e parelh ben de nòbles tolosans qu’eron aqui a la festa.

Ma la bèla Paula era dòna vertuosa. Filha de richs marchands de pastèl, foguec mariaa al nòble Peire de Baynaguet e, quora el murec, prenguec un Capitani dal rei. Dui bòt veva, se clavec dins maison, luenh da lhi òmes e da lors sospirs amorós .

Favas e menta (Lengadòc)

Jalina tolosana (Lengadòc)

Espinàs e levòtas (Lengadòc)

Torta de la Lana (Gasconha)

Favas e menta

Ingredients:

3 quilos de favas novelas

1 ecto e metz de crama

15 fuelhas de menta

sal e peure

Preparacion:

Desgueinar las favas e, un viatge fach, ilh donar un builh de 3-4 menutas.

Colar la crama dins na paèla e la còire qualquas menutas. Ajontiar las favas, puèi jónher la menta e lo peure. Mesclar ben coma chal e portar sal desc.

Jalina tolosana

Ingredients:

1 jalina d’un quilo e metz

1 ecto di ventresca a carronets

2 ceulas

2 caròtas

serpol, rosmarin, laurier

3 culhiers de crama

1 culhier de farina

1 ecto de burre

1 veire de vin blanc

2 veire de bolhon

2 ectos de bolets de Paris

3-4 fetges de jalina

3-4 crestas de jal

jus de limon

2 ros d’uous

Preparacion:

Betar la jalina a rabinar dins na caçairòla ensemp a ventresca, caròtas, ceulas, serpol, rosmarin e due fuelhas de laurier.

Ajontiar lo vin blanc e cuérber la caçairòla. Dal temps que la sausa s’estrenh, virar minca tant la jalina, puèi ajontiar lo bolhon e còire a pichòt fuec, a pauc pres un’ora e mesa. En tant que la jalina còlh, aprestar lo conduch. Còire bolets, crestas e fetge ensemp. Dins un’autra paèla betar burre e farina, varalhar, ajontiar n’estiç al bòt enca’un pauc de bolhon e, ensemp, n’estiç de sausa de jalina. Bolhir 5 menutas. Jónher lhi ros d’uou derant mesclats al jus de limon e a la crama. Jónher tanben lhi bolets, lo fetge e las crestas.

D’en darrier trameirar la jalina dins un piatel pro grand, espantear lo conduch e portar sal desc. Lo conselh es de minjar la jalina tolosana ambe lo ris en blanc.

Espinàs e levòtas

Ingredients:

1 quilo d’espinàs

metz ecto de burre

3-4 culhiers d’ueli d’oliva

2 culhiers d’aiga de flors d’orangier

1 ecto de levòtas

sal e peure

Preparacion:

Netear lhi espinàs, puèi lhi còire dins na caçairòla d’aiga bolhenta. Lhi escolar puei lhi frigolear ambe burre e ueli.

D’en darrier ajontiar l’aiga de flors d’oranje e las levòtas.

Torta de la Lana

Ingredients:

30 brinhons

3 ectos de farina

1 veire de lach

2 uous

2 ectos e metz de burre

1 ecto de sucre

1 peçuc de sal

Armanhac

1 pelalha de portugal

aiga de flors d’oranje

Preparacion:

Mesclar dins un grilet farina, lach, uous e sal. Empastar puei laissar que la pasta s’arlame.

Après un parelh d’oras tirar-la ambe lo lasanhaor e, dessus, espantir lo burre a toquets, puei la plisar tres bòts, un sus l’autre. Laisar mai que s’arlame e, passaa mesora, la travalhar vite, puèi la partatjar en dui : tirar-la encà un bòt abo lo lasanhaor, emburar lo tortiera e lhi assolar una de las doas lasanhas al dedins.

Un viatge fach, sistemar lhi brinhons. Dessus espantear lo sucre e colar n’estiç d’Armagnac. Cuéber abo l’autra lasanha, betar la pelalha de portugal, espantear encà un bòt lo sucre, colar n’autre estiç d’Armagnac e d’aiga de flors d’orangier, puei, d’en darrier, enfornar ental forn chaud per 20-30 menutas.