Vers li prumìe ân dë sē siecle, cant mousù Serafin Pounsat dë la Ruâ avìo ubert soun moudern "Albergian Hôtel" (lou pi bel e pi counfortabble oberge dë
la valaddo), encountrent un journ mousù Poet dei Cerjòu, quë â counouisìo ben perqué il apartenìan tutti dou a la Società di François, â s'ē racoumandà a el quë, së â sabìo caicun (surtout dë chasòu) quë cercessan uno vilejaturo a Prajalâ, qu'â lhe li mandesse, perqué al ero ben equipà per li tenî en pensioun e fâ bello figuro; e mousù Poet avìo biēn dë counouisensa a Prirol e din tou lou circoundari.
L'ân aprê, vers la fin dë julhet, Poet, së souvenent dë l'encerjo, s'ero jo fait un plan per jouâ uno farso a mousù Pounsat, e n'a parlà aboù lou meddi Tesour dë Fenetrella quë preitavo soun servisi dëcò a la coumuno dë Prajalâ e dë counsegouenso â counouisìo toutto la gent dë quella bourjâ; e ensemp il ân coumbinà: dë trobâ a Pouriera, ou ei Fraise, caicun qu'aguesse un picit ane aboù soun caret, quë î lh'aurìan procurà dë floc e dë ruban dë tutti li coulour dë l'arc-en-siel e dë sounalhin a voulountà en maniero dë garnî sa bardaturo dë fêto; pöi dë trobâ dou omme, dou bounomas ou dou pauras qu'anessan a querent -quë, abilhà per l'ocazioun aboù uno traso dë frac coumò vesto e su la têto un velh chapel da società, poguessan êse la caricaturo dë dou client dë la bouno società quë, viagent en landò aboù loura valiza mizerabbla e cazi eibofâ, anessan en vilejaturo a l'"Albergian Hôtel".
En efet, lou meddi Tesour a trobà a Pouriera l'ane, lou caret, lou counducent, e din la zono al a trobà li dou viajatour : un l'ero un mandiant quë vivìo d'omono a Fenetrella, l'autre l'ero un bounomas dë Uséou, senso ben e senso metìe, quë, cant â trobavo, fazìo lou toucour dë bestia su li marchà per li negosiant dë vaccha. Mousù Poet a afità a Prirol dou velhi chapel dë la "belle époque" -un cilindre e un rizot- e dou velhi frac, e s'ē procurà li floc, li ruban e li sounalhin per la bardaturo dë l'ane. Coumò braia î lour ân laisà quella quë il avìan d'abituddo e quë itavan dreita da souletta a forso dë tacoun, dë serzidura e dë malnet; coumò chausamento î lh'ân dëcò laisà li groulle qu'il avìan a li pê e quë laisavan jo entrëvē l'artölh.
Per coumpletâ, il ân aprestà un grō cartel fisà a la simmo d'un lounc listel enchouà ben solidde su la fantino dei caret. Su lou cartel l'ero eicrit aboù un pënel:
ALBERGIAN HOTEL - Ruà di Pragelato
Servizio gratuito riservato ai Clienti e loro bagagli
Cant l'ez ità tou ben dispozà, il ân dounà ordre ei counducent dë l'ane dë së tenî prest per partî dë Pouriera lou matin dei quinze d'òut; journ dë l'Asunsioun, fêto dë la parouaso dë la Ruâ, e së reglâ d'aribâ a l'Albergian Hôtel vers ounzi oura e mezzo, cant la gent sortìan dë meso e la posto a caval aribavo a la Ruâ, en maniero quë li fousse bien dë gent su lou chamin per asistâ a l'aribâ dë noutri dou persounagge en frac.
Quē matin li dou viajatour, abilhà dë galo, së soun trobà pountoual a Pouriera per la partenso e î së lëcavan jo lâ labbra en pensent ei boun dinâ quë il aurìan pogù lipâ a la Ruâ. Lou meddi Tesour, quë survelhavo quë tou filesse dreit, lour a dounà lou mesagge dë Poet da counsegnâ a mousù Pounsat ounte â li dizìo:
"Më souvënent dë soquë ou m'avìa dit l'ân pasà (së sabìou caiqui client, dë vou lî mandâ), më fauc un dëvē dë vous adreisâ setti dou "Signouri" quë cerchan uno bouno vilejaturo. Siouc sëgur quë ou li tratërê ben e quë ou nen tirërê un boun profit e uno bouno propagando per votre bel local moudern e distint".
Cant lou landò, tirà da l'ane, ez aribà a la Ruâ e li dou client së soun prezentà a mousù Pounsat per li counsegnâ lou mesagge, â s'ē deigajà dë li
menâ dint uno chambretto dareire, prê dë la cuzino; pöi al a fait menâ l'ane e soun caret din lou garagge per li chiavâ dë la visto dë la gent quë riìan da së tenî lou panselh.
Per entretenî quëlî tre omme qu'il anessan pâ rumasiâ din li couridour e din lâ sala dë l,otel, â lour a vitte fait servî da minjâ e da béoure a voulountà e al a fait dounâ un pau dë fen e d'aveno a l'ane, pöi al a fait deitacâ dâ caret quē maledet cartel e, apeno qu'al a pougù, al a aviasà quello carouvano endezirabblo e al a encerjà lou counducent dë dire a mousù Poet e ei meddi Tesour quë â së rezervavo dë aranjâ pöi lou counth aboù elli dou.
commenta