Lou moujoun a l'opital
Tipologia file: testo Oc
Tipologia testo: racconto
Grafia testo Oc: personale
Data Pubblicazione: ottobre 1970
Fonte: LV, 1970, N.9, p.11-12
Autore:
-del testo Oc: Alessandro Cirillo Gay
Luogo:
-di provenienza dell'autore del testo oc: Roure (Castel del Bosco)
Valle: Chisone
Un journ, mousù Allaix, lou patroun dë l'oberge di Viajatour a Viaret, a asistà, dint soun local, ei countrat entre un mazelìe dei Poumaré e lou Juzlin (un particulìe dë Dëlai lou Riou) quë ma chandiavan un bê moujoun quë (ei dire dë Juzlin quë l'avìo engraisà) pëzero pa mens dë douzze mirie. Vengù d'acordi su lou prê, il an desidà quë lou journ aprê, dint la matinâ, lou Juzlin lh'aurìo mënà aval lou vel a soun mazel dei Poumaré. Apeno li doû countraént soun sortì dë l'ostou, mousù Allaix cour nen parlâ a mousù Batisto Berger quë itavo en faso (e quë ero counouisù aboù lou soubriquet dë Ferloqué) e tutti doû se soun trobà d'acordi a entrevē uno bouno ocazioun per fâ un tir birboun ei sendîc Poet; i n'an subit parlà aboù lou notari Martin quë veìo pa l'ouro dë poguē se venjâ dë quello vē dei baccou dë palho e dei trē benout!
Il an dounco coumbinà lour plan: mousù Allaix a mandà dire ei Juzlin que lou lendeman matin, envecce d'anâ aval fin ei Poumaré a pé aboù soun vêl a l'eitaccho, a poìo aprofitâ dei birocin dë mousù Poet quë proppi quē matin devìo vënî ei Viaret lou cerjâ el, Allaix, per lou mënâ fin en Peirouzo ounte al avìo un impegn improrogabble.
E pöi li trē complotaire an aprestà un bilhet firmà da Ferloqué (qu'ero asesour) dounte il avertisìan Poet dë fâ trobâ, lou lendeman, un pauc bounouro, soun birocin abou lou caval su la plasetto dei Viaret, en faso a la coumuno, per "trasportâ lou filh dë la Rozina, qu'ero picatà e s'ero fraturà uno piotto; per li fres dei port qu'a se fastidiesse pa: li vezin e la poupulasioun li pensavan elli". A dire la verità, lou bilhet a countiavo pa uno mesounjo en dizent quë lou tippe da trasportâ a] ero filh dë la Rozina, perqué la vaccho quë l'avìo velà trē mē anans i se demandavo proppi Rozina (coumò la gn'a d'autra quë se noumman Pastura, Valeiza, Jaia, Savoia etc.). L'unicco mesounjo quë lh'ero su lou bilhet l'ē qu'al aguesse la piotto routto; ma li trē counjurà, lou matin aprê, cant lou vêl ez aribà su la plasetto, i se soun deigajà dë li faisâ dur aboù dë binda blancha la piotto quë figuravo routto. Lou bilhet a Poet i li l'an mandà ver la bas-ouro da un ommo dë pasagge quë, pa estent dei post, nen sabìo rien e ero pa en coundisioun dë dounâ gi dë spiegasioun.
Mousù Poet, se trobent denant un câ urgent o pietoû parelh, a pa doutà un istant dë la sincerità dë que bilhet e a dounà ordre a soun valot (lou counducent Couluchou, un pauc bounomet e simple) dë aprestâ lou biroch, dë se portâ lâ douâ pi bella cuberta (quella aboù lâ franja e li flouragge) e dë se trobâ pountoual a l'apountament.
La matin aprê, cant lou biroch ez aribà ei Viaret, lou vêl e soun patroun e noutri trē amis dë la counjuro eran jo tutti su lou post e lou vêl avìo jo la piotto faisâ. Couluchou, lou vouaturìe, a laisà quë lh'autri fazessan a lour ideo: il an eitendù su lou biroch dë bouras e d'autri stras, pöi il an fait mountâ lou vêl; cant al ez ità sû, i lh'an groupà ensemp lâ douâ piotta dareire per poguē lou fâ itâ coujà aboù sa piotto faisâ en air. Pöi soun mountà lou Juzlin e Couluchou a lou coual li prezent an recoumandà dë mënâ lou vêl fin dounte li dizìo lou patroun. Finalment i soun partì â trot. Lou notari Martin, qu'avìo sa bisicletto presto, ē sautà su la sello e se n'ez aribà ei Cerjòu un bê moument denant quë lou biroch. En fazent finto d'ese ità dëmandà da un client per un atte, al ez intrà dint l'ostou dë Fransouà Jourdan (en faso a quel dë Poet) dë dount a s'agaitavo së Poet sortìo ei pasagge dei birocin. En efet Poet, cant lou biroch ez aribà e Couluchou a fermà uno minutto, al ē sortì per vē lou malatte, ma a peno al a dounà un colbe d'ölh a quē vêl eitavachà e aboù uno piotto bindâ e al a vit li venî encountro quello canalho dë notari quë riìo da mat e gesticoulavo tou goungoulant, al a coumprē d'ese ità jouà e achapà en plen: al a fait uno niflo dë dispet, ma a s'ē subit arprē, e aboù soun
abituello calmo a counà ordre a Couluchou dë proseguî fin a destinasioun. Lou notari Martin, aprê lh'aguē dounà ben dë la ballo, per lou counsolâ lh'a dit quë lou Juzlin, a soun rëtourn, a lh'aurìo portà un bê toc dë cöiso dë moujoun per la paio.
commenta