Dins lo 1930, pareissia a Turin un libre entitolat: A Mistral, Omagi di Poeta Piemontèis, onte entre de poesia escritas de personatges valables de la cultura en lenga piemontesa com Pinin Pacòt, Nino Costa, Oreste Gallina, Mario Albano, Carlo Baretti, Armando Mottura, eran decò presents de poemas en òc de Ernest Odiard Des Ambrois, descendent de la familha dal Ministre Lois Des Ambrois de Nevacha(3).
Avocat, naissut a Ols en auta val Suèisa lo 18 de març 1884, mort a Turin lo 6 de Feurier 1939, a quela epòca avia ja publiat en italian de poesias e de pròsas com Fra Domande e Risposte, 1904; Rime Selvagge, 1920; Medaglie a Rovescio, 1922; Vita e Leggenda, 1926; duvia pareisser Arcobaleno. Fonccionari de Banca, colega de Pinin Pacòt e son bon amic, possat pròpi de cest darrier a escriure en òc era dins lo mesme temps colaboraire de mai d'un jornal e revista. Malaürosament sembla que, mesme se dins quelos ans prometia un recuèlh de poesias, chavaas quelas que presentem aici, adont las primieras doas figuravan dins quel libre, la li sia pas d'arre escrit en occitan.
Ja a quel temps Pinin Pacòt s'enteressava a la question occitana, per melh dire al Felibritge provençal e l'òbra e l'esprit de Mistral adont pas tuts sos colaboraires e amics duvian la pensar parelh, era pausaa com exemple a tot l'ensemp dals poetas piemontes. Pas tuts com ai dit: en efet doas poesias dal recuèlh dediat a Mistral, Ariëtin-e Amorose e L'0magi d'un certen Tommaso Grosso (Tòm, nà a Bra ant ël 1898 Ingegnè) un viatge publiaas e aquintaas un pauc melh, en gropent chasca letra iniciala de chasque verset donavan la frasa seguenta:
BALIN PROVENSSAL la primiera, A L'E NA MONTATURA la segonda. Mas qui era quel Tommaso Grosso, pas nun l'a jamai sabut. Totun lo Balin Provençal de Pinin Pacòt a contunhat son chamin.

L'òbra en òc.

Las poesias Si 'n poughessan rneisse e La boune mandie, adont la primiera a donat darrierament lo sostitol e figuran dins un libre pareissut qu'es pas gaire sonhat per Alfredo Gilibert e Luciano Micheloz zi venian puèi publiaas sus Ii "Bannie", 1962/1968; sus SEGUSIUM, 1967; sus Zeitschrift für Französische sprache und Literatur, 1968 e sus La Valaddo, 1971 la primiera. Boun jou, Bon an ja publiaa sus l'Armanach Piemontèis, 1934 venia decò represa sus La Valaddo, 1971.
Segurament se trobem drant a de compausacions simplas per los tons dals contenguts e de la forma que reflechison ben l'ama montanharda e ben estachaa a la vita de tuts los jorns dal Des Ambrois. Com avia ja escrit Giovanna Jayme "i temi che vi sono trattati sono legati alla terra e alla vita delle nostre valli; non escono, come d'altronde avviene quasi sempre nella poesia dialettale, dal cerchio delle abitudini e delle aspirazioni che sono tipiche della gente semplice, nel nostro caso del contadino". L'es una maniera de compausar, cesta, tipica de nòstra gent, una maniera estachaa a l'usança d'escriure de vers per lo plaser dals amics dins l'ocasion de festas e reünions. Tot aiçò se vei ben dins Si 'n poughessan rneisse e sobre tot dins Boun jou, boun an que se prestan ben a esser leias en d'escasenças parieras. Mesquè dins La Boune Mandie la li a una tematica que s'escarta un pauc de quela normala: tiraa de quela de la pastourelle francesa de l'eatge de mei, tentaa en mai d'una façon sus la via dal mal. Mesme se mancan un pauc dals elements que caracterizan la tematica de cest genre literari, çò que es plus enteressant sion los dialògues, plens de gracia, de sentiment e a fons moral. En tot cas valia la pena de betar ensemp las tres poesias de Ernest Odiard Des Ambrois, mesme se se trobem drant a un autor de ton minor. Pasmens sobra un fait emportant a mon veiaire: l'es istaa una votz, una de las primieras de la renaissença culturale de las valadas occitanas de çai.

La lenga dals texts.

Los texts sion escrits dins lo lengatge Nord-Occitan Dalfines de Ols que s'avesina ben a la varietat de Chaumont, que n'ai ben parlat dins lo numre l dal Novel Temp. La grafia empleaa es sens autre de tipe frances, aub d'arranjaments com l'usatge de k e de gli per lh. Dal caire fonetic lo lengatge de Ols presenta de particolaritats que lo deferencian un pauc de quel de lo rest de la valada, notament per lo passatge de Arius latin a Ir, fenomene que se retròba mesquè al Gran Diblon en val Cluson, en bassa val Ges e sembla a Monetier dins la valada de la Guisana pres de Briançon - ex. pumir, mulinir, grusir a la plaça de, en grafia normalisaa, pomier, molinier, grossier -; totun n'ai pas trobat traça dins los texts.
Lo grop consonantic ch/ g,j,tg a Ols com dins la valada fin a Chaumont a lo mesme son qu'en frances, es a dire s' e z'; per contra Bardonescha e Cesana an c' e g' com las autras valadas occitanas.
Lo lexic puèi reflect ben un lengatge tipicament occitan alpenc e paraulas com bòt, mendia, bleton denoncian aub exactituda la proveniença dals texts. Una paraula totun a tirat mon atencion: amòsa-fragola; dins las valadas dal Cluson, S.Martin, Pelis es ben conoissut lo mot maiossa mentre dins quasi la totalitat de las valadas centralas e meijornalas se conois lo terme maiòla - un probable encrois entre maiossa e lo piemontes fròla -; en val d'Estura e Pò se conois las paraulas amowso, amburso e dins lo Queiras lo tipe amurso. Sensa volguer tirar de solucions es enteressant remarcar com lo tipe amòsa, amorsa se tròbe recuolat dins las autas valadas e praticament isolat respect los autres mots, aici maiossa e maiòla.
Per fenir encara doas remarcas: una sus l'usatge de a com pronom personal soget a la primiera personala sengle en forma atona; l'autra sus lo rotacisme que enteressa l entrevocalic: ex. jarina, siere, soureil, fenomenes cestos dos que caracterisan ben l'occitan alpenc.

Presentem los tres texts poetics dins l'abilhament originari de l'autor e aub una normalisacion en basa a las reglas graficas de Alibert adotaas al jorn d'ancùei per l'I.E.O.e per la majorança dals escriveires en òc dins l'amira d'una entercompreneson grafica e certenament globala.