MuraorMuraordi Jean Michel Enfantin Trabalhar Ferrier Mèstre da bòsc Muraor Espacha-fornèl Fornier Mèstre de escòla Bergier Calier Guida alpina italiano Vai alla versione in occitan L'occitano cisalpino muraor « muratore » è formato a partire da una radice verbale murar « costruire un muro » per aggiunzione del suffisso –aor. Questo suffisso continua la terminazione latina –ATORE(M) che ha dato in occitano comune –ador e in italiano –atore. È servita a formare dei nomi d'agente, come il famoso trobador. In occitano cisalpino dove la d intervocalica che corrisponde a una T del latino non si è conservata, il suffisso ha preso la forma –aor. Si trova in numerosi nomi di oggetti e dispositivi: colaor « colatoio », fermaor « fermaglio », lasanhaor « mattarello », esbranchaor « potatoio », bataor « macinatore per la canapa », charjaor « luogo dove si preparano i carichi », e per alcuni nomi di agenti : chaçaor « cacciatore » accanto al comune chaçaire. La pronuncia tipica del suffisso –aor è [-oou], si trova dall'Alta Valle Susa alla Val Stura : colaor [couřoou] a Salbertrand, chaplaor [chaploou] in Val Germanasca,dreiçaor [driçoou] « credenza » a Ostana, lavaor [lavoou] « lavatoio »a Sampeyre. La r finale si conserva a Bellino : tiraor [tiroour] « cassetto » e nell'alta Val Stura : talhaor [taioour] « tagliere ». In Val Chisone (a monte della borgata Charjaor [Charjaou] Chargeoir de Roure), a Bobbio e in brigasco –aor è pronunciato [aou] : chavaor [chavaou] «ascia per scavare nel legno» (Bobbio), colaor [couraoû] (brigasc). La r finale si conserva nelle borgate di Laus d'Usseaux e di Faetto di Roure. Localmente esistono delle forme [-eui] (Gilba di Sampeyre e Isasca), e [-our, -où] (Val Pellice, bassa Val Po, ...). Come adattamento del suffisso italiano –atore l'occitano cisalpino conosce anche il suffisso –ador per delle parole passate recentemente nel vocabolario tecnico : ad esempio a Robilante estimador, jogador, levador, pesador, trufador e ... murador. Se costruire delle case (casear a Bellino) è un'attività di sempre nelle Valli, sa designazione come professione a tempo pieno è meno antica e corrisponde probabilmente all'imitazione dell'uso delle zone vicine più urbanizzate. La parola muraor , creazione occitana o completo adattamento di una parola importata, è utilizzata nella Val Chisone (Roure), nella Val Germanasca [muroou], nella Val Pellice ([muraou] Bobbio, [murour] a Rorà) e nella Val Po ([muroù] a Sanfront). Nell'Alta Valle Susa il muratore è il maçon ([masoun] : Salbertrand), una parola comune col francese. Viene da una radice germanica *makjo col senso di « fare, creare », imparentata ai verbi to make dell'inglese e machen del tedesco. Nelle altre valli centrali e meridionali, si trova la forma murador [muradour] (Bellino, Sampeyre, Elva, Robilante). In bassa Val Po le due parole son utilizzate ma il muraor [muroù] è un artigiano meno sperimentato del murador. Gli attrezzi di base del muratore sono la gamata ([gamatta] Salbertrand) « mastello », la caçòla ([casolla] Salbertrand, [casolo] Bellino) o la tibla (Las Clavieras) « cazzuola », la talòcha (Salbertrand) o l'aucèla ([oousselo] Bellino) « sparviero ». occitan Vai alla versione in italiano L'occitan cisalpin muraor es format a partir d'una raïtz verbala murar « bastir un mur » per adjoncion dal suffixe -aor. Aquest suffixe continua la terminason latina -ATORE(M) qu'a donat en occitan comun -ador e en italiano -atore. Al a servit a formar de noms d'agents, coma lo famós trobador. En occitan cisalpin onte la d intervocalica que correspond a una T dal latin s'es pas conservaa, lo suffixe a pres la forma -aor. Al se tròba dins de nombrós noms d'objècts o de dispositius : colaor, fermaor, lasanhaor, esbranchaor, bataor, charjaor, e per qualquis noms d'agents : chaçaor a cant dal comun chaçaire. La prononciacion tipica dal suffixe -aor es [-oou], ilh se tròba da la Val d'Ols a la Val d'Estura : colaor [couřoou] a Salbertrand, chaplaor [chaploou] en Val Sant Martin,dreiçaor [driçoou] a Ostana, lavaor [lavoou] a Sant Peire. La r finala se conserva a Blins : tiraor [tiroour] e en auta Val d'Estura : talhaor [taioour]. En Val Cluson (en amont de la borjaa Charjaor [Charjaou] de Roure), a Buebi e en brigasc -aor es prononciat [aou] : chavaor [chavaou] (Buebi), colaor [couraoû] (brigasc). La r finala se conserva dins als borjaas dal Laus d'Usseaus e de Faet de Roure. Localament existon las formas [-eui] (Gilba de Sant Peire e Isaschas), e [-our, -où] (Val Pelis, bassa Val Pò, ...). En adaptacion dal suffixe italiano -atore l'occitan cisalpin conois decò lo suffixe -ador per de paraulas passaas recentament dins lo vocabulari tecnic : per exemple a Robilant estimador, jogador, levador, pesador, trufador e ... murador. Se bastir de maisons (casear a Blins) es una activitat de totjorn dins las Valadas, sa designacion coma profession a temp plen es menc anciana e ilh correspond probablament a l'imitacion de l'usatge de las zònas vesinas pus urbanizaas. La paraula muraor , creacion occitana o completa adaptacion d'una paraula importaa, es enobraa dins la Val Cluson (Roure), la Val Sant Martin [muroou], la Val Pelis ([muraou] Buebi, [murour] a Rorà) e la Val Po ([muroù] a Sant Front). Dins la Val d'Ols lo muraor es lo maçon ([masoun] : Salbertrand), una paraula comuna abo lo francés. Ilh ven da una raïtz germanica *makjo abo lo sens de « far, crear », aparentaa ai vèrbes to make de l'anglés e machen de l'alemand. Dins las autras valadas centralas e meridionalas, la se tròba la forma murador [muradour] (Blins, Sant Peire, Elva, Robilant). En bassa Val Po las doas paraulas son utilizaas mas lo muraor [muroù] es un artisan menc experimentat que lo murador. Las aisinas de basa dal muraor son la gamata ([gamatta] Salbertrand), la caçòla ([casolla] Salbertrand, [casolo] Blins) o la tibla (Las Clavieras), la talòcha (Salbertrand) o l'aucèla ([oousselo] Blins). Lo muraor - Lèva ti dau mitan.mp3 Lèva ti dau mitan / Levati di torno "Lèva ti dau mitan (Manu Théron)Escotatz ben l'istòriaEscricha dins lo sangD'un brave marselhésBandit de son mitan............Repic:Leva-ti dau mitanLi dien de tot costatM'onte siegon postatsLi fau garçar lo campLeva-ti dau mitanLi laisson pas 'n istantLi dien de tot costatLeva-ti dau mitan..........Ai fach plen de mestiersDins un molon d'endrechsMai siáu pas dau trabalhLo pús grand militantSiáu un marrit fustierUn maçon maladrechUn gach'empeg'emaiSiguèssi intermitantPer mi metre en penaL'a lei jorns de repausSensa bòssol a l'entornSi saup qu'en evitantLei gens d'aquela menaSi preservam un paucD'entendre cada jornLeva-ti dau mitan"/Ascoltate la storiaScritta nel sangueDi un bravo marsiglieseRifiutato dal suo ambiente..........Rit.Levati di tornoDicono ovunqueOvunque sianoLi faccio scappareLevati di tornoNon smettono di direDa tutte le partiLevati di torno..........Ho fatto molti lavoriUn po' dappertuttoMa non sono del lavoroIl migliore militanteSono un cattivo falegnameUn muratore incapaceUn guarda lavoroAnche se sono saltuarioPer darmi della penaNei giorni di riposoGiro senza una meta precisaCerto che è piacevolePer gente cosìEvitiamoDi sentire ogni giornoLevati di torno [indietro] commenta nome *e-mail * (mai visualizzata)sito web titolocommento * Desidero ricevere una mail in caso di risposta al mio commentoverifica codice commenta