Propi acquest an, bou na grosso nevà i jouve dal pais, a forso de bramà bahìo, i soun reussì de fa-lo sorte. Nosto poupoulasioun i vien sempre pì pichoto e coumo Abà d' aquesto bahìo avìou pòu qu'avarian trebulà a coumbina-lo. Sen anà veire i nosti amis Abà de Roure e de Chucheis e en betant i forse ensemo, aven subit capì que per premiero cozo la Bahìo anavo facho, que i ero ben sentùo dai viei e dai jouve e que bou l'ajut di noste brave freme i sarìo sourtì na Bahìo belo e rico.
L'ei stà rinouvà l'amichisio di nosti viei e la tradisioun de libertà; libertà qu'i es stà outenguo apres na forto e lungo batahio que nou a liberà d'aquesto gentaio de Sarachen, que vivìo coumpletament sal noste sudour e da rapino.
L'ei na cozo 'n paou strano aquesto Bahìo, l'ei na cozo que lou fourestie vien a bouca-lo, veire la sìo sfilato; tanti i san pa, i la pihen per na masquerado, per 'n carlevà, enveche l'ei na cozo serio, belo, que mec nouzauti que sen nisù isì, la sentén, nosto Bahìo.
La tradisioun i es stà rispetà del tout, e ben lou san i noste freme e i noste fihe que nou an vestì ben coumo chal, da le Sarezine, que l'ei de minà, ai Izouard, ai Alum que soun i Coumandant e que i an scazi tuchi i pel bianc.
Aquihi que soun anà veire i libre d'estorio, nou dìen que aquesto l'ei la Bahìo dal millenari, perqué la "cacciata" di Sarachens i es venguo ent la secoundo mità del secoul dezieme.
Avén vist na belo Bahìo, sempre ben stachà ai noste tradisioun, tuchi eren ben aranjà, ben viestì e ben ourdinà; avén fach la nosto sfilato 'n paou ben remourouzo, acoumpanhà dai sounadour, dai bram de coutentesso e dai uch de tuchi i vestì.
Ben rimirà soun stà i nosti bal sla piasso: i bal di nosti viei que van scoumparend; i résten encà en vito la Courento e la Countrodanso, ma aven remarcà 'n bel group de brave jouve que i a a coeur i nosti bal e i an dansà la tresso e la cadriho, ben coumo chal.
Coumo sempre la journà pì belo l'ei stà lou jòus graset bou lou prouches al tezourìe e la sentenso. Lou tezourìe per fa desmentià qu'al es encoulpà d'avé roubà i sordi de la Bahìo, ent'la sìo defezo, al fai pasà per ladre e malandrin tout lou pais: tuchi an roubà dai pi gros ai pì pichot, e fin l'ounour di freme di auti l'es betà en discussioun.
L'ei decò aquesto na tradisioun, ma avén vist que i temp soun pa pus aquihi d'en bot, que la moural e lou pensà de carcun l'ei pa pus lou pensà e lou bounimour di nosti viei. Avén ben vist e ben remarcà, que la Bahìo chal sentlo isì dedin; nousauti de San Peire la sentén tuchi e fort ma chal perdounà lou fourestie qu'al se fai creire de San Peire puro raso ma que isì al es mec nissù. La diferenso e la difidenso i es trop quiaro ma nousauti d'isì qu'avén fach tout e dounà tut l'amour an aquesto Bahìo voulen pa fa de ruze, ànsi aquesto belo Bahìo, aquesto vieio tradisioun nou a fach capì na gran cozo: de voulé-se ben e perdounà. E vivo la libertà!
commenta