Veietz, per tant que tot me foguesse indiferent, totun lo dolor, per exèmple, l’avertiu. Se qualqu’un m’auguesse colpit auriu sentut dolor. Derant a un eveniment pietós auriu provat pietat, coma quora dins ma vita m’era pas encà tot indiferent. Decò derant aviu provat pietat: se foguesse istat una mainaa pus pichòta l’auriu segurament ajuaa. Perqué alora aviu pas ajuat aquela filheta? Ren que per un’idea que alora m’era passaa per la tèsta: quora ilhe me tirava per lo braç e me sonava, tot d’un crep era apareissut un problèma e mi ero pas istat bòn a lo resòlver. Era un problèma ociós, mas m’ero enrabiat. M’ero enrabiat per la consideracion que se de bèl avant aviu decidat de far-la finia aquela nuech, ben pr’aquò, tot al mond aüra devia m’èsser indiferent mai que dins qual se sie autre moment. Perqué, alora, tot d’un crep aviu sentut que pas tot m’era indiferent e que provavo pietat per aquela filheta? Recòrdo que ai provat una granda pietat d’ilhe: fins a sentir una sòrta d’estrange dolor, un dolor bèla dal tot incredible dins ma situacion. Da bòn sai pas rénder mielh aquela sensacion fugenta que ai agut alora, mas aquela sensacion es continuaa decò a maison, quora d’aüra enlai m’ero setat a taula e ero ben agaçat, coma da un baron de temp m’arribava pas. Lhi rasonaments fluïon un darreire l’autre. Me pareissia clar que, se ero un òme, e tant que me foguesse pas transformat dins un zèro, viviu e , donca, poliu sufrir, m’enmalir e aver onta per mas accions. E sie. Mas se me foguesse maçat, d’aquí a doas oras, çò que me n’emportava de la filheta e de l’onta e de tota autra causa al mond? Ero sal ponch de me transformar dins un zèro, dins un zèro absolut. Possible que la consciença que d’aquí a un moment seriu pas pus existut dal tot, e que, de consequença, ren seria pas pus existut, influïsse pas minimament ni sal sentiment de pietat per la filheta, ni sal sentiment de vergonha per la viltat comesa? Pr’aquò, de fach, aviu picat lo pè e aviu criat salvatjament còntra aquela filheta malaürosa, perqué voliu dir aiçò: «Ren masque pròvo pas pietat, mas bèla se aüra cometerei una bassessa disumana, aüra m’es consentut, perqué d’aicí a doas oras tot s’estenherè». Lhi creietz qu’es per aquò que ai criat? Aüra ne’n siu esquasi convinçut. Me pareissia clar que la vita e lo mond, dins na cèrta maniera, aüra dependion da mi. O fins a mai que lo mond aüra era coma se foguesse istat fach ren que per mi: bastava que me tiresse un colp e lo mond seria pas pus existut, almenc per mi. Per pas parlar puei dal fach que, benlèu, da bòn per degun seria pas pus existut ren après mi e tot lo mond, a pena se foguesse tupia ma consciença, seria avalit sal colp coma un espèctre, coma un exclusiu atribut de ma consciença, e se seria vanificat perqué, benlèu, tot aqueste mond e totas aquestas personas son ren que mi.