L'ī sügǖ ke diu k'u l'à ëncumënsà a razunā, l'om u l'à ciū charchà 'd fā 'd carën pär rënde milhū lä vittä, ma la lhë fazìä mai bzun 'd cucarën da pughèŕë tenī grupā dua choza ënsën. Na pèiŕä düŕä sütillä e biën imuŕà, grupà a n'ën tòk 'd bō i servìä pär talhā o s'i l'èŕä grupà a lä simmä d'ën bātu, i l'inubravän pär lansā a chasä o pär dëfansä.
Ma pär fā stu-z-arnèi lä lh'anava 'd caren pär grupā, paŕī i l'inubravän 'd peŕälha d'erbä o 'd chaputün d'apiou. Aprī èisi rüsī a chinjā au melhë cokki büsun proppi mak pär 'l viuŕë dlä jurnà, l'à mai vëntà itüdiā pär s'abilhā. Lä sëmblä ke lä prumieŕä telhä k'ī sian rüsī a torsë e n'ën fā 'd fī pär fā 'd ghinilhä lä sī ità 'l lin. Pär fā 'd corda i s'ënserviàn dlä-z-ërtiä. 'N bū 'l pasā du siecli lä s'èŕä truvà ke lä telhä 'd n'auträ calità d'èrbä i l'èŕä bën plü fortä e 'd bun fā pär la travalhā: 'l chinebbu.
Lä sëmblä ke lu prumī a l'inubrā i saŕiän ità lu Chinuà parkè n'icrì 'd 3000 an a.C. u dì k'ī l' inubravän jò lä piguŕä dlä sümensä pär fā 'd midsìna e plü ke sügǖ mai lä telhä pär fā 'd ghinilhä e 'd suatri.
N'ärpasàn l'estuaŕä lä-z-trovä ke lu pöppli pouŕi i l'àn ciū leisà lora tèra a l'alvà du suŕè pär vnī a charchā a cujan 'd carèn 'd melhë, e parī i s'purtavän mài d'aprē lora cutümma.
N'escabò dë sta jèn, lu Celti ki s'ī plantà sü la-z-ipuanda du flüvë Po ënsën 'n bu lë rëstàn, i l'à mai mutrà a inubrā 'l chinebbu.
L'ī nä plantä k'ī crei vuŕuntī ausì 'n muntannha, paŕī i l'àn sümünà dabor mai din nottra valéa.
L'ī pā ëstunnablë 'd truvā din la mizun velha e foŕa, 'd nottri paī 'nd'ki a Archamuŕa 'd möbbli k'ī sun ità inubrā pär travalhā 'l chinebbu: la plü armarcā l'ī la pita parkè la sun 'n pèiŕa.
'L chinebbu u l'ī dlä succhä dla Cannabinee e dl'ordrë pär lä telhä a la-z-ërtia. Lä siansä au jur d'ëncöü i n'à trià plüziör calitā e bitā n'ordrë pär degrè 'd THC 'd piguŕā k'lä lh'ouŕìä din lä savä e mai sëlon l'outū e lä calità dlä telhä. Lä calità "indica" k'ī sunan chinebbu dl'Indiä u l'à din sa fölhā e din lu turchun dlä sümënsä 'n cüchun 'd piguŕä ké lä saŕìä lä droggä e se fümà din lä pippä i fai suimā 'n bu lu-z-ö ibèr e vnī folli.
Pär fā kitā a la jèn lä cutümmä d'inubrā k'la purcaŕìa, din 'l 1954 'l guërnamën u l'a defendǜ 'd sümünā 'l chinebbu; ma aprē 'n pou l'ī turnà libbrë ma k'lä-lh'fussë lä parmisiun a na calità 'n bu pagaiŕë 'd THC, mak au 0,3%.
'L chinebbu l'ī n'èrbä d'anaddä bu 'n canun drèi sënsä brancha e sëlon lä calità se u l'ī sümünà au drü u po creisë 'n-d'-ki a trei mëttri e pasä d'outū.
U fai pär 'd k'la calità 'd plantä k'ī sunan dioica parkè lä plantä maclë i fai lä sümènsä pär ënjandrā 'l fümè.
A Sabeltran nu-z-avën ciū sunà 'l maclë lä plantä k'ī fai lä sumënsä e l'auträ 'l fümè, ma lu "botanici" i dizan l'urbū. Din-z-ën tën 'l chinebbu u l'èŕä cüchun inubrà; tutta la mizun la 'l sümünavan e la-z ël travalhavan parkè u sërvìä a fā 'd tut. D'la corda la s'n'ën puìä pā fā a mëns; grupā 'l bütìn sü 'l bā, sü lä lèiä, tiŕā 'd bō, fā lu trapun, la marsëncha, 'l mas pär la trusa e pōū lä ritä plü bëlä pär fā 'd linjaŕìa.
'L chinebbu u po' s'blagā d'oughèŕë abilhà ënsën 'n bu lä lanä pär lon tën ëntieŕä jëneŕasiun 'd muntanhin.
Jò dau 1700 can l'à ëncumënsà a ribā 'd tieŕä 'd cutun plü finā, flüŕajiā, 'l chinebbu u l'ī jò ità bità 'n pou d'acaiŕë k'la sī pär l'abilhamën ke pär lä linjaŕiä dlä chambrä.
A la fin du iösën can lu cumèrsi e la-z-üzina i l'àn dicübër lä tièŕä d'èrtiä, 'n tok mën chaŕä pär fā lu sakki, i l'à fai pèrdë 'n cüchun 'd vaŕū au chinebbu. Aprē lä sëgundä ghèrä 'n bu 'l pitrulhajë du petrolio, lä chimica i l'à surtì 'n bazar 'd calitā 'd matieŕä 'n tok plü forta ke la servän a fā 'd tuttë e paŕī 'l chinebbu u l'à dispaŕeisǜ ën plën.
Surtù a fā pèrdë lä restä dlä cutümmä d'inubrā 'l chinebbu, l'ī mai ità ke lu juvi i sun anà a charchā 'n travalhë milhū alhör e lu meinajë i s-sun difai; paŕī 'l chinebbu u l'ī subrà din l'ënsuvenansä 'd kellu ke 'n cò i l'avian inubrà. Keicì k'icrì sta mëmuaŕa u l'ī jò 'n pou s'lh'iajë e paŕī din 'l millanousennanantenou u l'à turnà sümünā din 'l mēimë chan e sü 'l mēimë urdun ke 'n cò sun vöŕë e aprē mai iè pär sun contë 'n pou 'd chinebbu, ma mak pär fā vèiŕë s'k'l'ī e mek u s'travalhavä. Ei bità a lä terä 'n javidun 'd sümënsä iamën ëmprenabblë d'lä truvā; l'ī ità süfizan pär fā vèiŕë a lu-z-ifan
dla-z-icoŕa e a 'd jèn 'd sincant'an k'ī saviàn pā arcunèisë 'l chinebbu da d'outra-z-ërba mak sülmën pär 'l nù. Pär fā vèiŕë mek u s'travalhavä ei aprëstà n'ënsën 'd fotografia e 'd möbbli d'ën tën, k'u l'ī ità biën suivì e cuŕiuzà da la jën.
Tuttë stè bütìn u vëndrè bità 'n bēla vüa au nuvè palē du Park du Gran Bō au Bèsën. L'ideä i saŕiä ke foto e möbbli i subbran da temuèn pär fā cumprënnë l'obbrä k'lä s'fazìä da lä sümënsä au linsō prèstë da bitā au lei, paŕī k'mèi 'n cā fai mì ca icriu, au muman 'd ma jünèsë. Ieüŕë a v'ëspliccu l'obbra k'la 's fazìä pär travalhā 'l chinebbu.